KONKORDATO

Konkordato Nedir?

Borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun, vade verilmek veya tenzilat yapılmak sureti ile borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için için başvurabileceği bir hukuki çare olarak tanımlanabilir.

Konkordatonun Amacı Nedir?

Yukarıdaki tanımdan da çıkarıldığı üzere, konkordato ile mali durumu bozulmuş olan şirket ve şahısların ticari faaliyetlerine devamla borçlarını ödemek isteyenlerin korunması; bunun yanında alacaklılarında muhtemel bir iflasa nazaran daha fazla miktarda alacaklarına kavuşmalarının ve alacaklılar arasında eşitliğin sağlanması da amaçlanmaktadır. Alınacak tedbirlerle, yaşayabilir bir durumdaki borçlunun ayağa kaldırılması sağlanarak, mümkün olduğunca iflastan kurtulmasının hedeflenmektedir.

Kimler Konkordato Talep Edebilir?

İcra ve İflas Kanunun 285/1. maddesinde herhangi bir borçlunun konkordatoya başvurabileceği açıklanmıştır. Borçlu, İflasa tabi olan veya olmayan bir gerçek yada tüzel kişi olabilir. Gerçek kişi konkordato talepli dilekçesini (ve yasada sayılan belgeleri) mahkemeye kendisi sunabileceği gibi bir avukat (vekil) aracılığıyla da mahkemeye sunabilir. Bu son halde vekiline özel yetki içerir (konkordato talebine yetkili olduğunu gösterir) vekaletname vereceği tabidir. Bir sermaye şirketi olan Anonim Şirketlerde konkordato istenmesine yönetim kurulu, Limited Şirketlerde ise müdür veya müdürler kurulu yetkilidir. (TTK m.377,m.634) Kooperatiflerde ise yetki yönetim kurulundadır. Şahıs şirketlerinde ise ortaklık borçlarından sınırsız olarak sorumlu olan ortakların her biri, yönetim hakkına sahip olsun veya olmasın, konkordato başvuru talebini kullanabilir.Yasanın 285/2 maddesinde “iflas talebinde bulunabilecek her alacaklı, gerekçeli bir dilekçeyle, borçlu hakkında konkordato işleminin başlatılmasını isteyebilir” denmektedir. Buradaki alacaklının en azından borçluya adi iflas yolu ile yada kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile takibe özgü ödeme emri göndermiş ve bundan sonuç alamamış alacaklı olması gereklidir.
Konkordato Taleplerinde Görevli ve Yetkili Mahkemeler Neresidir? Konkordato taleplerinde görevli ve yetkili mahkeme İİK’un 285/3. maddesinde belirlenmiştir. Buna göre konkordato taleplerinde görevli mahkeme; Asliye Ticaret Mahkemeleridir.Yetkili mahkeme ise; iflasa tabi olan borçlu için muamele merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesidir. Ayrıca merkezleri yurt dışında bulunan ticari işletmeler hakkında yetkili mahkeme, Türkiye’deki şubenin, birden ziyade şubenin bulunması halinde merkez şubenin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret mahkemeleridir.

Konkordato Başvurusuna Eklenecek Belgeler Nelerdir?

• Konkordato başvurusuna eklenecek belgeler Ankara Konkordato Avukatı ofisimiz tarafından titizlikle hazırlanmaktadır.İcra ve İflas Kanunu’nun 286. maddesinde, konkordato talebine eklenecek belgeler açıklanmıştır. İİK’un 7101 ve 7155 sayılı yasalarla değişik 286. maddesinde anılan belgeler;
• 1-Borçlunun borçlarını hangi oranda veya vadede ödeyeceğini, bu kapsamda alacaklıların alacaklarından hangi oranda vazgeçmiş olacaklarını, ödemelerin yapılması için borçlunun mevcut mallarını satıp satmayacağını, borçlunun faaliyetine devam edebilmesi ve alacaklılara ödemelerini yapabilmesi için gerekli malî kaynağın sermaye artırımı veya kredi temini yoluyla yahut başka bir yöntem kullanılarak sağlanacağını gösteren konkordato ön projesi,
• 2-Borçlunun malvarlığının durumunu gösterir belgeler; borçlu defter tutmaya mecbur kişilerden ise Türk Ticaret Kanununa göre hazırlanan son bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu, hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de aktiflerin muhtemel satış fiyatları üzerinden hazırlanan ara bilançolar, ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri ile elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin e-defter berat bilgileri, borçlunun malî durumunu açıklayıcı diğer bilgi ve belgeler, maddi ve maddi olmayan duran varlıklara ait olup defter değerlerini içeren listeler, tüm alacak ve borçları vadeleri ile birlikte gösteren liste ve belgeler,
• 3-Alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste,
• 4-Konkordato ön projesinde yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo,
• 5-Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından Türkiye Denetim Standartlarına göre yapılacak denetim kapsamında hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence veren denetim raporu ile dayanakları olarak sayılmıştır.
• Yasada açık bir şekilde konkordato istemli talep dilekçesine eklenmesi zorunlu olan belgeler sayılmıştır. Burada açıklanan belgeler asgari belgelerdir. Bu belgelerin sunumunun istenmesindeki amaç, talep sahibi şirketin mali ve finansal durumunun açık bir şekilde ortaya konmasıdır. Maddenin ikinci fıkrasında, talep sahibinin, konkordato sürecinde mahkemenin ve komiser heyetinin sunumunu isteyebileceği diğer belgeleri de sunmasının gerekli olduğu bildirilmiştir. Mesela alacaklıların adresi, borçlunun maruz kaldığı icra takiplerinin listesini bu kapsamda değerlendirebiliriz.Belgelerin bir kısmının sunulmaması ya da eksik sunumu halinde mahkeme talebi reddetmeyecek, vereceği kesin süre içerisinde eksikliklerin giderilmesini isteyecektir.
• Burada sayılan belgeler arasında yer alan ön proje ve makul güvence veren denetim raporu hakkında açıklama yapmak gerekir. Borçlu, ön projede, borçlarını hangi oranda ve vadede ödeyeceğini, alacaklıların hangi oranda alacaklarından vazgeçmiş sayılacaklarını, borçlunun faaliyetine devam edebilmesi ve borçlarını ödeyebilmesi için gerekli olan mali kaynağı nasıl sağlayacağını, bu kapsamda olmak üzere sermaye artırımı, dışarıdan finansman sağlanması veya malların satımı cihetine gidilip gidilmeyeceği gibi hususların açıklaması gerekir. Bu proje yargılama sürecinde değişebilecektir. Bu durumu bizzat borçlu yapabileceği gibi mevcut projenin uygulanma ihtimalinin zayıf olduğunun tespiti halinde komiser heyeti de bu hususta borçluyu ikaz edebilecektir.
  Bu düzenleme ile denetim raporunun; bağımsız denetim kuruluşu tarafından, Türkiye Denetim Standartlarına göre yapacağı inceleme neticesinde hazırlanması, konkordato ön projesinde yar alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence vermesi aranmaktadır. Bu suretle konkordatoya başvuran şirketin finansal durumunun gerçekliği hususunda alacaklıların yanılgılı bilgi sahibi olmasının önüne geçilmek istenmektedir.
  İİK’un 286/1-b maddesine göre tacir olmayan borçlu ise talep dilekçesi ekinde, “malvarlığının durumunu gösterir belgeleri” ve ön projesini mahkemeye sunmakla yetinecektir.

Geçici ve Kesin Mühlet Kararları

Konkordato başvurusu neticesinde yasanın 286. maddesinde sayılan belgelerde eksik olmadığının tespiti ve nihayetinde belirlenen gider avansının ikmali neticesinde mahkeme derhal geçici mühlet kararı verir. Buradaki mahkemenin incelemesi şekli bir incelemedir. Anılan karar ile borçlunun malvarlığının muhafazası için tüm tedbirlerde alınır.Yasaların sonucunu konkordato kararına bağladığı işlemlerde başlangıç olarak kesin mühlet tarihi esas alınmaktadır. Bu kararla birlikte borçlu yasal korumalardan yararlanmaya başlamakta, rahat bir nefes alarak projesi kapsamında faaliyetlerine devam edecektir.
Geçici mühlet süresi üç aydır. Mahkeme bu üç aylık süre dolmadan borçlunun veya geçici komiserin yapacağı talep üzerine geçici mühlet süresini en fazla iki ay daha uzatabilir, uzatmayı borçlu talep etmişse geçici komiserin de görüşü alınır. Geçici mühletin toplam süresi beş ayı geçemez.
Borçlunun ödeme güçlüğü içerisinde olduğunun anlaşılması halinde alacaklıların alacaklarını tahsil etme yolunda girişimlerde bulunacakları, bu hususta bir yarış haline girecekleri tabidir. Geçici mühlet kararı ile borçlu, alacaklı baskısından kurtulmakta ve bir nefes almakta, faaliyetlerine devamla ön projede yer alan taahhütlerini yerine getirmeye çalışacaktır. Bu süreçte komiser/komiser heyeti, şirketin finansal durumunu inceleyip, tespitlerini, kesin mühlet kararın alınmasında değerlendirmek üzere rapor halinde mahkemeye sunacaktır.
Mahkeme kesin mühlet kararını geçici mühlet süresi içinde verecektir. Mahkeme kesin mühlet talebini incelemesi ve bu hususta karar vermesi için borçlunun yeni bir talebine gerek olmayacaktır. Talep dilekçesindeki istem bu hususta yeterli görülecektir.
Mahkemenin kesin mühlet hakkındaki kararı, geçici mühlette olduğu gibi şekli bir incelemenin neticesinde olmayacaktır. Burada mahkeme esas bakımından detaylı bir inceleme yapıp neticesinde kararını verecektir. Mahkeme kesin mühlet hakkında karar verebilmek (talebi incelemek) için duruşma günü tayin edecektir. Bu duruşmaya borçlu mutlaka davet edilecektir. Alacaklıların bu duruşmaya davet edilmeleri gerekmemektedir. Mahkeme dosya kapsamı ve özellikle komiser heyetinin duruşmada önce sunacağı raporu inceleyerek bir değerlendirme yapacaktır.
Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması hâlinde borçluya bir yıllık (süreli) kesin mühlet verilecektir. Kesin mühlete geçilmesi talebinin değerlendirilmesinde, konkordatonun başarıya ulaşma sının mümkün olup olmadığı kavramı önemlidir. Bu kavramın tetkikinde, iyileşme ve konkordatonun tasdiki ihtimallerinin birlikte ele alınarak bir sonuca varmak gerekir.